De buikpunctie cursus, over de top slecht, dat is wat ik ervan vind. Voor mensen die niet weten wat een buikpunctie is, probeer ik het simpel uit te leggen. Na ons overlijden gebeuren er dingen in het lichaam die we niet altijd onder controle hebben. Zo kan gasproductie er bijvoorbeeld voor zorgen dat na het overlijden de buikholte opzwelt en door deze stuwing er lekkage uit de neus en mond gaat komen. Maaginhoud of bloedingen in het gelaat is waarmee de nabestaanden dan worden geconfronteerd. Een zeer onaangenaam beeld, die gepaard gaat met verkleuring en een vervelende geur. Een thanatopracteur heeft een opleiding van ongeveer 1 jaar achter de rug en kan middels een lichaamsdrainage (ook wel buikpunctie genoemd) deze problemen in de meeste gevallen oplossen. Een thanatopracteur heeft een lange en kostbare studie gedaan van anatomie, fysiologie en pathologie, gecombineerd met vloeistofleer over de te injecteren vloeistof die ervoor zal zorgen dat de problemen wegblijven nadat ze zijn opgelost. Buiten deze studie, heeft een thanatopracteur zijn trucjes op tientallen overledenen moeten oefenen, waarna een examen wordt afgenomen. Indien geslaagd, dan mag deze in de praktijk nabestaanden minder ongelukkig maken. Maar nu…. Er bestaat een buikpunctie cursus bij een opleidingsinstituut, waarbij je met vele deelnemers deze behandeling in een dagdeel zou kunnen leren. Je oefent met z’n allen op een romp, veelal geen armen, benen en hoofd. De gehele groep kan ongeveer 10 minuten per persoon met een trocard (een naald van ongeveer 60cm) in deze overledene prikken. Onlangs sprak ik een medewerker van een groot uitvaartbedrijf, die vol trots vertelde dat hij nu ook mocht ‘prikken’. Hij had zijn bewijs van deelname gekregen. Toen ik vroeg hoe lang hij daadwerkelijk met de trocard in het lichaam bezig was geweest, was zijn antwoord: ‘Helemaal niet. Er was geen tijd meer.’ Ik was met stomheid geslagen. ‘Heb je dan überhaupt iets met de keel en neusholtes gedaan, iets als desinfectie?’ Nu was het zijn beurt om verbaasd te zijn. ‘Hoofd? Er zat geen hoofd op, er lag alleen een romp waarin ze water goten, en dat mochten we eruit zuigen. Bij de volgende deelnemer werd er opnieuw water in gegoten en begon het circus opnieuw.’ Maar serieus, deze man was bere trots en vertelde dat hij inmiddels het apparatuur heeft aangeschaft en gaat beginnen? Ik krijg een beetje de indruk dat deze cursus gaat over geld verdienen (aan deelnemers en aan de verkoop van het aan te schaffen materiaal). Een goeie buikpunctie leer je niet in 10 minuten, onmogelijk. Ik vraag me werkelijk af wat de doelstelling is van deze cursus. Regelmatig mag ik opnieuw naar de nabestaanden om prutswerk op te knappen. Stop er gewoon mee, of volg een echte cursus, het is absoluut niet piëteitsvol en respectloos om onvoldoende geschoold in een overledene te prikken. Dat wilde ik even kwijt.

Edwin Spieard - Special Death Care

‘Wat heb je daar in dat plastic zakje?’ Ze kijkt me aan, ‘deze? Dat zijn haar hersenen.’ Ik pak het zakje aan en zonder het slachtoffer te hebben gezien, heb ik al een beeld van de verminking. Dat doet onder andere 24 jaar werkervaring met je. Toen ik 24 jaar geleden begon, was ik nog nieuwsgierig naar het hoe en waarom bepaalde verminking was ontstaan. Nu pak ik deze hersenen aan en leg ze piëteitsvol naast de overledene. Mijn nieuwsgierigheid is op de achtergrond nog wel aanwezig, maar focus mij nu veel meer op de oplossing. Hoe krijg ik haar nog toonbaar, wat is er nog mogelijk om een waardig afscheid te realiseren? Waar ik voorheen een geheel lichaam zou reconstrueren, weet ik inmiddels uit ervaring, dat - door bij een confrontatie de nabestaanden op de juiste manier te begeleiden – er ook afscheid genomen kan worden op een verminkt lichaam. Het zijn de dingen die je niet leert uit een boekje, maar door de jaren heen ontdekt. Tijdens mijn klinische lessen, benoem ik ook vele voorbeelden uit de praktijk. Op deze manier hoop ik kennis over te dragen, die je niet uit de studieboeken kunt halen, maar van mij leert door de jarenlange ervaring in de praktijk. Ondanks dat ik altijd werk in emotie, heb ik best een mooi vak. Iedereen is welkom op mijn klinische les. Voor slechts €29,- zal ik 3 uur lang kennis overdragen. Niks geleerd is niks betalen, dat is de deal.

Edwin Spieard - Special Death Care

Soms komen er dingen op je pad, die niet altijd voor voorspelbare situaties zorgen. Zo zat een dag richting de Marechaussee op Schiphol vol verrassingen. Als ik mij meld bij de ingang van het terrein, krijg ik instructies waar ik mijn gele auto mag parkeren. Als de wagen daar staat waar ik hem wil hebben, komt er een dame naast me parkeren met wel een heel uitzonderlijke tekst op haar wagen: Suicide squad. Ze parkeert haar wagen naast de mijne, maar ik was zo onder de indruk van de tekst, dat ik heb gevraagd of ik een foto van beide wagens mocht maken. En zie de foto, daar staan ze dan. Als ik na een gezellige dag rond 17 uur huiswaarts keer, is er nog een afstand van ongeveer 210 kilometer af te leggen. Geconcentreerd rijd ik over de drukke wegen rondom Amsterdam en als ik uiteindelijk rondom Lelystad de rust weer wat terugkrijg in mijn lichaam, besluit ik tussen Lelystad en Kampen de wagen even op een parkeerplaats te zetten. Ik draai de wagen vanaf de rotonde richting de benzinepomp. Achter mij rijdt een wagen met de alarmlichten aan. Als ik mijn wagen stop, lijkt het alsof de wagen met alarmlichten daar wil staan, precies daar waar ik de wagen heb neergezet. Uit beleefdheid zet ik de mijne nog 10 meter verder naar voren, maar de wagen volgt me als een magneet. Nog voordat ik uit kan stappen, komt er een ambulance met zwaailamp en sirene over de rotonde, het gaat hard, maar zorgvuldig tegelijkertijd. Ik zie de wagen gaan en nog voordat ik er erg in had, komt de ambulance richting de benzinepomp en zet deze strak achter de wagen met alarmlichten. Even voor jullie beeld, mijn wagen voorop, twee meter daarachter de wagen met alarmlichten en daarachter een ambulance. Naast deze parkeerplaats grenst een drive-through van een bekend Fastfood keten en in no-time zag ik vele bezoekers vanuit het restaurant verschijnen op de parkeerplaats. Nadat ik kort aan het ambulancepersoneel heb uitgelegd hoe ik in deze ongemakkelijke situatie verzeild was geraakt, wensen ze mij een goede reis. Het was een samenloop van omstandigheden, waarbij mijn pauze toevallig viel op de afgesproken plek, waarbij de 112beller was gevraagd om met alarmlichten bij deze benzinepomp te gaan staan. Hoe bijzonder kan een dag verlopen?

Edwin Spieard - Special Death Care

Een aanrijding met een trein, omgekomen bij een brand of verminkt door een granaat. Het zijn gruwelijke beelden die je krijgt te zien. Hulpverleners en uitvaartverzorgers worden er met regelmaat mee geconfronteerd. Professionals proberen de nabestaanden voor deze beelden te beschermen en bepalen daarmee of er wel of niet afscheid genomen kan worden van hun dierbare. Beschermen is goed, maar het ontnemen van tastbaar afscheid nemen is niet altijd wat nabestaanden willen. Ik heb het veel gezien bij de releases van de slachtoffers bij de MH17. Hoge heren, directeuren van een bedrijf die voor de nabestaanden gingen bepalen of ze wel of niet tastbaar afscheid mochten nemen. Het steekt me tot op de dag van vandaag, want door écht te luisteren naar de nabestaanden, kun je wellicht het leed verzachten en ze daardoor minder ongelukkig maken. Nee, je hoeft niet het gehele lichaam te laten zien, een uitgerukt darmpakket zit waarschijnlijk niemand op te wachten, maar er is zoveel meer. Zelf werk ik veel met een vochtisolatie-pak, Dat is een vloeistof – en zicht dichte – overal, waar je de lichaamsdelen in kunt leggen, waardoor er als het ware weer een compleet lichaam ontstaat. Het kleden van een slachtoffer is dan zelfs in vele gevallen nog mogelijk. Ja ik begrijp best dat een lichaam daar niet herkenbaarder door zal worden, maar het geeft wel een ander beeld dan een verpakt lichaam in losse delen, samengepakt in een bodybag. Probeer het menselijke te blijven zien en denk in mogelijkheden. Heb je hier moeite mee, dan help ik je graag. Je zult versteld staan hoeveel nabestaanden ik al minder ongelukkig heb kunnen maken, door ook bij ernstige verminking afscheid nemen mogelijk te maken. Ik denk dat het verhaal ’Tutte koe’ uit mijn boek ‘Altijd werken in emotie’ goed beschrijft hoe een confrontatie in zijn werk kan gaan. Na het lezen van dit waargebeurde verhaal, ga je je realiseren dat nabestaanden veel baat hebben bij afscheid nemen en wellicht lees je tips waarmee je in de toekomst zelf een confrontatie kunt gaan doen.

Edwin Spieard - Special Death Care

Samenwerken met politie en marechaussee is mij niet vreemd. Misschien is het daarom ook niet raar dat ik op de politieacademie onze samenwerking mag benadrukken tijdens een aantal lezingen. Een lezing waarbij we ingaan op het belang van afscheid nemen en de mogelijkheden die er bestaan om - ook bij ernstig verminkte slachtoffers – nabestaanden nog iets kunnen bieden. Ook voor de verwerking bij deze hulpverleners, is praten over de mogelijkheden tijdens een confrontatie leerzaam en boeiend, waarbij de emoties waarschijnlijk hoog op zullen lopen. Leren van elkaar en er voor elkaar zijn, niet alleen tijdens, maar ook ná het meemaken van gruwelijke casussen.

Edwin Spieard - Special Death Care

‘Gaat jouw dochter later het bedrijf overnemen? Het is toch een leuke combi, vader en dochter die samen nabestaanden minder ongelukkig maken.’ Ik kijk haar aan, ‘Kim? Nou nee, ik denk niet dat ze het plan heeft om later overledenen te balsemen, na een ongeval gezichten in elkaar te zetten, of iemand te leren camoufleren, maar verder komt ze een eind.’ ‘Maar ze werkt toch wel bij je?’ ‘Jazeker’ zeg ik stralend. ‘We ondernemen veel leuke dingen samen en kunnen prima samenwerken, maar snijden in een overledene is niet haar ding. Kim is een helpende hand, zij zorgt dat mensen achter de broek aan worden gezeten als ze verzuimen mijn rekening te betalen, doet de administratie, zorgt dat alle inschrijving voor de lessen worden verwerkt en beantwoord veel van mijn mails. Soms krijg ik in 2 uur tijd 120 mailtjes en deze moeten allen worden beantwoord. Verder zorgt ze voor de verzending van mijn beide boeken, maakt ze na de les jouw bewijs van deelname en boekt ze de zaal waarin de les wordt gegeven. Als pa te druk is, dan boekt ze voor mij een hotel, zorgt ze dat de wagen dagelijks aangevuld in de schuur staat, en stuurt mij voor aanvang van de les een herinnering met de dingen die ik voor die dag mee moet nemen. Bij deelname aan een congres regelt ze alle zaken rondom onze aanwezigheid, zorgt ze dat er ruimte wordt gereserveerd voor de voormalige ambu, regelt ze een stand voor de boeken en helpt ze me flyeren om mijn bekendheid te vergroten. Zij is het contactpersoon tussen de bank en mij en zorgt ze dat alle facturen tijdig worden betaald. Naast alle administratie is Kim niks te beroerd om te helpen bij een opgraving of bij het aanbrengen van een bodyseal. Kim is niet vies van maden of een lichaam die al in verre staat van ontbinding is en zal met liefde in een graf ‘duiken’ om vol respect een bodyseal weer te verwijderen. Het is heel simpel, zonder haar zou ik mijn bedrijf niet meer kunnen (en willen) runnen. Ik heb werkelijk geen idee wat ik zonder haar zou moeten, Kim is top!’

Kim Spieard - Special Death Care

Conflicten in mijn hoofd, die ervoor zorgen dat ik niet altijd even subtiel communiceer. Wel duidelijk, maar niet altijd even lief. Ik ben het me bewust en mede door mijn communicatie weet ik dat niet elke ondernemer even blij met mij is. Een compliment geven is voor mij gemakkelijker dan kritiek geven, maar soms ontkom ik er niet aan om het voor de overledene op te nemen. Handschoenen vinden binnenin een lichaam nadat er een sectie heeft plaats gevonden, is bijvoorbeeld 1 van die dingen die mij laten ploffen. En ja, dan móet ik op zoek naar de eigenaar van de handschoenen om te vragen waarom deze de overledene gebruikt als afvalbak. Onlangs kwam ik bij een overledene omdat er lekkage kwam uit de neus en mond. Het lichaam was verder rustig, niet gezwollen, geen stuwing, maar de geur was niet erg aangenaam. De geur van ontlasting dwaalde rond in deze kamer. Mevrouw was overleden in haar mooiste jurk, liggend op een bankje. De schouwarts heeft wel de dood geconstateerd, maar had hierbij de overledene niet ontkleed of nader onderzocht. Op zich al bijzonder, want er stond op de A-verklaring dat de arts ervan overtuigd was dat de dood door een natuurlijke oorzaak was ingetreden. Waarschijnlijk kan deze arts dat constateren zonder de moeite te nemen een overledene iets uitgebreider te onderzoeken. Omdat deze overledene in haar favoriete kleding was gestorven, was er besloten haar ook in deze kleding op te baren. Op zich een prima plan. Maar als ik op zoek ga naar de oorzaak van de poeplucht in deze kamer, tref ik een volle onderbroek met vastgeplakte en reeds opgedroogde en – door de koelplaat – bevroren ontlasting. Maar werkelijk, over deze vol gepoepte onderbroek was gewoon een luier getrokken en was de poep hierdoor uit het zicht onttrokken. Ik weet natuurlijk niet wat de reden was, dat deze luier óver de onderbroek was aangedaan, daar zal ongetwijfeld een reden voor zijn geweest. Maar het voelde niet goed. Zelf zou ik haar eerst hebben gewassen alvorens een onderbroek aan te doen en als ik al een luier zou gebruiken, dan zou mijn volgorde andersom zijn geweest. Eerst de luier, dan het onderbroekje. Er ontstaan dan 2 conflicten. Vraag ik aan de nabestaanden of dit de bedoeling was, of maak ik dit alleen bespreekbaar met de persoon die deze keuze heeft gemaakt. Maarja, dan zal ik op zoek moeten naar diegene die de verzorging heeft gedaan. In deze casus heb ik mij stilgehouden en (waar mogelijk) de ontlasting verwijderd. Met een ‘sorry mevrouw’ heb ik de kamer verlaten. Gelukkig kom ik bovenstaande voorbeelden echt zelden tegen, écht zelden, maar ze zorgen er wel voor dat mijn hoofd wat in de war raakt.

Edwin Spieard - Special Death Care