Een aanrijding met een trein, omgekomen bij een brand of verminkt door een granaat. Het zijn gruwelijke beelden die je krijgt te zien. Hulpverleners en uitvaartverzorgers worden er met regelmaat mee geconfronteerd. Professionals proberen de nabestaanden voor deze beelden te beschermen en bepalen daarmee of er wel of niet afscheid genomen kan worden van hun dierbare. Beschermen is goed, maar het ontnemen van tastbaar afscheid nemen is niet altijd wat nabestaanden willen. Ik heb het veel gezien bij de releases van de slachtoffers bij de MH17. Hoge heren, directeuren van een bedrijf die voor de nabestaanden gingen bepalen of ze wel of niet tastbaar afscheid mochten nemen. Het steekt me tot op de dag van vandaag, want door écht te luisteren naar de nabestaanden, kun je wellicht het leed verzachten en ze daardoor minder ongelukkig maken. Nee, je hoeft niet het gehele lichaam te laten zien, een uitgerukt darmpakket zit waarschijnlijk niemand op te wachten, maar er is zoveel meer. Zelf werk ik veel met een vochtisolatie-pak, Dat is een vloeistof – en zicht dichte – overal, waar je de lichaamsdelen in kunt leggen, waardoor er als het ware weer een compleet lichaam ontstaat. Het kleden van een slachtoffer is dan zelfs in vele gevallen nog mogelijk. Ja ik begrijp best dat een lichaam daar niet herkenbaarder door zal worden, maar het geeft wel een ander beeld dan een verpakt lichaam in losse delen, samengepakt in een bodybag. Probeer het menselijke te blijven zien en denk in mogelijkheden. Heb je hier moeite mee, dan help ik je graag. Je zult versteld staan hoeveel nabestaanden ik al minder ongelukkig heb kunnen maken, door ook bij ernstige verminking afscheid nemen mogelijk te maken. Ik denk dat het verhaal ’Tutte koe’ uit mijn boek ‘Altijd werken in emotie’ goed beschrijft hoe een confrontatie in zijn werk kan gaan. Na het lezen van dit waargebeurde verhaal, ga je je realiseren dat nabestaanden veel baat hebben bij afscheid nemen en wellicht lees je tips waarmee je in de toekomst zelf een confrontatie kunt gaan doen.