Bevroren maar niet doodverklaard
- Details
Ze was kats bevroren, maar nog niet doodverklaard. Hoe dan? In een verzorgingstehuis kom ik bij een overledene die enorme lekkage vertoonde, waarbij ik via een drainage alle lichaamssappen verwijder uit het lichaam. Maar zie hier, even voor jullie beeld. Het ging hier om een verwacht overlijden. Een patiënt die waarschijnlijk in de nacht komt te overlijden en waarvan de artsen in een soort convenant hebben vastgesteld in de nacht niet te hoeven schouwen. Eigenlijk staat er in Jip en Janneke taal: U hoeft mij niet wakker te bellen als deze patiënt komt te overlijden, want ik slaap liever. Omdat de schouw soms pas halverwege de ochtend uitgevoerd wordt, plaatsen sommige verzorgers (of uitvaartondernemers) goedbedoeld alvast een koelplaat onder deze patiënt. Maar jij en ik begrijpen dat deze patiënt (die nog steeds niet is geschouwd) gaat bevriezen op een koelplaat met een temperatuur van -15 tot -20 graden Celsius. Voordat ik met mijn werkzaamheden begin, vraag ik of de dood inmiddels is vastgesteld en krijg als antwoord: ‘Jazeker, de arts is twee uur geleden geweest.’ Ik kijk haar aan en stel direct een wedervraag. ‘Hoe lang ligt ze dan al op deze plaat te bevriezen?’ Ze kijkt me verbaasd aan, ‘de koelplaat hebben we er direct onder gedaan na haar overlijden.’ Nu is het mijn beurt om verbaasd te kijken. ‘Wanneer is ze dan overleden, ik bedoel, hoelang ligt ze al op deze plaat te bevriezen totdat de (schouw)arts is geweest?’ ‘Oh nu begrijp ik u, daar ligt ze al zeker 10 uur op.’ Ik knipper wat met mijn ogen, schud mijn kop wat heen en weer en probeer vriendelijk te blijven. ‘Dus jullie bevriezen een lichaam zonder dat de schouwarts is geweest. Goedbedoeld, maar hoe kan een arts schouwen met een gedeeltelijk bevroren lichaam. Misschien heeft u haar wel doodgevroren.’ Ze begint te lachen. ‘Wij kunnen echt wel zien of iemand overleden is.’ Dat snap ik, maar kunt u ook zien of het een natuurlijk of niet natuurlijk overlijden is, daar komt de schouwarts toch ook voor. Op het A-formulier staat namelijk de naam van de arts met als tekst (citaat) en is ervan overtuigd dat de dood ten gevolge van een natuurlijke oorzaak is ingetreden.’ Ze kijkt me een beetje nerveus aan. ‘U had liever gezien dat we haar niet hadden gekoeld?’ Ik haal nog even diep adem en blijf vriendelijk, maar oh wat wilde ik graag even gillen. ‘Nee meid, ik had graag gewild dat deze overledene gewoon na haar overlijden was geschouwd. Zo hoort het en niet anders. Niet iemand koelen of verzorgen voordat er een schouwarts is geweest, ook niet bij een verwacht overlijden. Verwacht overlijden, ik vind het ook zo’n jeuk woord. Iedereen gaat hemelen, of verwacht jij iets anders? Beste schouwarts, alstublieft, kom uit je bed en toon iets meer respect voor een overledene, dankuwel.
Ik doe mijn best
- Details
Nabestaanden iets minder ongelukkig maken is iets wat ik vaak roep. Dat lukt me niet altijd, maar zal zeker mijn uiterste best doen. Opbaringen die niet vlekkeloos verlopen probeer ik iets bij te sturen, een verkeersslachtoffer probeer ik toonbaar te krijgen en bij lijkvinding zal ik kijken wat de mogelijkheden zijn om - indien gewenst - een thuis opbaring te realiseren. De kennis die ik heb, draag ik graag aan je over. De ervaring die ik heb opgedaan in de praktijk deel ik via lessen en via mijn boek
Zo waardevol kan samenwerking zijn
- Details
Een beetje als een messteek in de rug, zo voelde het. Tijdens een conflict met een leverancier, liep de discussie hoog op. Uiteindelijk kreeg ik verwijten naar mijn hoofd geslingerd, dat mensen in de uitvaart maar kunnen vragen wat ze willen. De discussie ging over (privé) verkeerd geleverde materialen en had tot dit moment geen enkele relatie met mijn beroep. Maar de aanval bleef maar komen en komen. ‘Jullie kunnen belachelijke prijzen vragen voor diensten en materialen. Alles gaat bij jullie tien keer over de kop.’ Er begon iets te koken bij me. Mijn prijzen zijn niet de hoogste en geef donaties 1 op 1 door aan nabestaanden. Daarbij ben ik na de aardbeving in Turkije afgereisd, waar we alle kosten van de reddingsoperatie zelf hebben bekostigd. Er is daar niks berekend aan nabestaanden of families. Ik vond het van deze man een beetje gelul in de ruimte en dat liet mijn bloed koken. Een klinische les kost bij mij €29,- en niks geleerd is niks betalen. Een camouflage les kost inclusief materialen slechts €199,-. Ook hier is niks geleerd, niks betalen. Ook bij de nabestaanden zal ik altijd kiezen voor de meest goedkoopste oplossing. Het heeft me zeker een dag gekost om mij weer iets aangenamer te voelen. Zijn woorden herhaalden zich in mijn hoofd, wat resulteerde in machteloosheid en verdriet. Terwijl ik dit schrijf, kom ik net thuis van een klinische les in Zuidlaren. Deze groep heeft mij weer mijn waarde teruggegeven, door aandachtig aanwezig te zijn en te luisteren naar de waardevolle tips die ik ze kon aandragen. We hebben gelachen, kleffe cake gegeten en bovenal geluisterd naar de dingen die we van elkaar konden leren. Zo waardevol kan een goede samenwerking zijn. Studenten bedankt.
Heb je wel eens een verkoold lijk gezien?
- Details
Het gevaar (nog) niet zien. Ik wilde even tanken, maar op het moment dat ik mijn wagen langs de pomp stuurde besloot ik een eindje door te rijden. Ik kon werkelijk mijn ogen niet geloven, want op de tankunit zat een jongen van 16 jaar een sigaret te roken. Ik sprong uit de wagen en wilde hem eigenlijk met een brandblusser tegemoet treden. Eerlijk gezegd durfde ik dat niet, omdat ik bang was dat hij van de schrik zijn peuk ergens in het wilde weg zou gooien. Een foto van hem maken was snel gebeurd en kreeg meteen iets naar mijn kop geslingerd. ‘Hee, wat doe je, maak jij nou een foto van mij?’ Maar voordat hij zijn zin af kon maken stond ik al naast hem en vroeg hem of hij wel goed bij zijn hoofd was. ‘Heb je wel eens een verkoold lijk gezien?’ Dat was letterlijk wat ik aan hem vroeg. Zonder subtiel te zijn heb ik hem verteld wat ik dagelijks aan verminking onder ogen krijg. Ik denk dat hij de boodschap wel begrepen heeft. Zijn argument was dat hij niet mocht roken rondom de werkvloer en daarom een andere plek had gevonden om even zittend met een sigaretje zijn pauze te nemen. Tja….
Midlife crisis
- Details
Misschien mijn bekkie iets te groot gehad, want heb altijd geroepen dat ik deksels goed een helikopter zou kunnen besturen. Als kind droomde ik er al van om deze monsterachtige machines te besturen en in mijn fantasie vloog ik over de bomen van de ene plek naar de andere. Tijdens de bergingswerkzaamheden na de aardbeving in Turkije, vlogen ze regelmatig over het gebied en opnieuw plaatste ik mij in mijn fantasie in de stoel van de piloot. Ook werk gerelateerd werk ik soms in het verlengde van de traumahelikopter. Het geluid van deze machine zorgt dat mijn hart sneller gaat kloppen, de luchtdruk die zich verplaatst en de wendbaarheid (en snelheid) van deze monsters maken mij blij en tegelijkertijd nieuwsgierig. Als we in de tuin zitten en in de verte al het geluid van een helikopter horen naderen, roep ik alweer volmondig dat ik ervan overtuigd ben, dat ik deze machines met uiterste precisie zou kunnen besturen. Het thuisfront heeft deze signalen opgepikt en mag aan hun bewijzen of ik daadwerkelijk deze machines in de lucht kan krijgen en veilig weer aan de grond kan zetten. In plaats van zelf les te geven, ga ik op kosten van dochter en vriendin een minicursus volgen, waarbij ik een echte helikopter ga besturen. Opstijgen, vliegen en landen. Werkelijk het mooiste cadeau ooit. Tja, de ene man koopt in zijn midlife crisis een cabrio, de ander gaat leren vliegen in een helikopter. Dames bedankt!
Alles wat ademt
- Details
Een weekje uit de wereld van de dood. Tenminste, dat was het plan. Vrienden bezoeken in het buitenland, zwemmen in een wilde rivier en de zon pakken waar het maar kan. Het was tevens een week waarin ik hulpeloze diertjes heb kunnen redden. Een hommel die rondjes draaide in het water, met een stokje uit het water weten te plukken. Een vlieg die uit het niets in mijn glas cola viel, met een lepeltje terugzetten op de tafel. Ook deze kleine beestjes proberen te overleven en deze help ik graag als ik de paniek zie. Ik moet dan altijd denken aan die brede machines, die met een grote onkruid-brander in de gemeente Borger–Odoorn de stoepen onkruidvrij maken, maar tegelijkertijd alle levende wezens op deze stoep verbranden. Hoeveel beesten zouden er met deze techniek worden verbrand? Waanzin. Terwijl ik geniet en met stokjes wat vliegen uit het water weet te redden, hoor ik van mijn vriendin dat er 3 kilometer vanaf ons woonhuis een mega varkensstal in de brand staat. Op het moment dat ik 1 vlieg red, verbranden er in deze stal honderden varkens. Ja ik vind het leven best ingewikkeld. We zijn keihard voor elkaar, slaan mekaar de koppen in, vernielen bezittingen van anderen en is het respect naar alles wat leeft soms ver te zoeken. Wellicht dat ik me daarom graag met overledenen omring. Zonder te kijken naar de achtergrond van deze overledene, toch met liefde de laatste noodzakelijke zorg mogen geven. Dankbaar voor het feit dat nabestaanden mij hun dierbare toevertrouwen, blijf ik me nog een tijdje inzetten voor deze overledenen en draag ik in volle zalen mijn kennis over aan iedereen die belangstelling heeft.
Rare wezens
- Details
En terwijl ik dit lees, realiseer ik me dat haar voetzooltjes het enige is dat onbeschadigd is gebleven. Het waren de woorden van een rechercheur die ik me nog goed kan herinneren. Er zijn vele gesprekken blijven hangen in de jaren dat ik nu werkzaam ben, maar sommige woorden herinner ik me als de dag van gisteren. Woorden en herinneringen brengen me vaak terug naar bepaalde situaties, situaties waarbij de emoties torenhoog opliepen en waarbij je het liefste niet aanwezig had willen zijn. Maar ik moet eerlijk zeggen, dat kinderen – en zeker de vermoorde kinderen – bij vele hulpverleners er vaak hard inhakken. Ongeloof, verdriet en afschuw hebben er vaak voor gezorgd dat de sfeer in het mortuarium een bepaalde lading met zich mee bracht. Nu ik voor mezelf werk en daardoor meer op het huisadres van de nabestaanden ben te vinden, verschuift ook de emotie. In elk geval is de manier waarop ik de emotie moet verwerken sterk veranderd. Minder in een team werken, zorgt er bij mij voor dat ik minder praat over de dingen die ik aantref. Niet zelden tref ik dingen aan waarbij ik mijn vraagtekens zet. Een afgegeven A-verklaring (een verklaring waarbij de arts ervan overtuigd is dat de dood is ingetreden ten gevolge van een natuurlijke oorzaak) roept bij mij best vaak vraagtekens op. Niet als er een volledige schouw heeft plaats gevonden, maar bij overledenen die nog volledig gekleed zijn, daar had ik iets meer onderzoek bij verwacht. Ik vind het nogal wat, iemand doodverklaren zonder daadwerkelijk onderzocht te hebben of de dood daadwerkelijk door een natuurlijke oorzaak is ingetreden. Vanzelfsprekend zal ik bij twijfel altijd contact leggen met de arts die deze verklaring heeft afgegeven en de overledene op deze manier weer een stem te geven. De vraag die ik tijdens het geven van voorlichting vaak gesteld krijg, is wat het ergste is dat ik heb meegemaakt. De reddingswerken na de aardbeving in Turkije staat met stip op 1, maar wordt snel gevolgd door de tijd waarin we tijdens de Corona periode geen afscheid konden nemen van onze dierbaren. Jee wat was dat een rare en tevens zware tijd. Overledenen die ingepakt in dubbele bodybags via een achterdeur werden afgevoerd en het liefst z.s.m. werden gecremeerd. Hoe eenzaam kan je eigen uitvaart zijn? Als ik de media een beetje volg en zie wat voor ellende of de oorlogen met zich meebrengen, dan denk ik er aan hoe ellendig vele families zich zullen voelen als er een dierbare van hun sneuvelt. Ik kan me daarbij ook niet verplaatsen in het gevoel om iemand anders moedwillig van het leven te beroven, dan zit er daarboven toch iets vreselijk bij je in de war. De conclusies die ik trek in de 23 jaar die ik werkzaam ben in de uitvaart is niet veranderd: Wat zijn we toch rare wezens…
Page 6 of 37
- You are here:
-
Home
- columns - nieuws